BACAK AĞRILARIMIZIN NEDENLERİ
Bacak ağrıları sıklıkla ciddi bir sağlık probleminin habercisidir. Bunlar genellikle damar, sinir veya eklem kaynaklı olmaktadır.
Ancak bu hastalıklar sıklıkla bir biri ile karıştığı için, tanı ve tedavide önemli problemler görülmektedir. Örneğin bacaklarındaki ağrının varislerinden kaynaklandığı söylenen hastada yapılan ileri tetkiklerde, beldeki önemli bir problemden kaynaklandığı görülmüştür. Bazen de kalça ve bacak ağrısı nedeniyle bel fıtığı tedavisi gören hastalarda problemin ciddi damar tıkanıklığını gölgelediği görülmüştür. Bundan dolayı bacak ağrılarında gerçek nedeni bulmak için kapsamlı bir araştırma yapmakta büyük fayda bulunmaktadır.
Bacak ağrılarını değerlendirirken, bazen yol yürümekle belirli mesafeden sonra gelişen ve istirahatte geçen ağrılar, bazen de ayakta hareketsiz durmakla çok artan, yol yürümekle azalan ağrılar şeklinde olmaktadır.
Yol yürümekle gelişen istirahatte kaybolan ağrılar genellikle atardamar hastalıkları veya omirilik kanalının darlıklarında gelişmektedir. Atardamar darlıklarında genellikle tek taraflı olarak yol yürümekle belirli mesafede ağrı başlar ve bir süre sonra yürüyemez hale getirir. Yaklaşık 5 dakikalık istirahatten sonra tekrar yürümeye başlanır. Bu hastalar genellikle çakılda çıplak ayakla yürüme hissini tanımlarlar. Bunlarda yokuş yukarı çıkmakla veya yük taşımakla şikayetler daha çabuk açığa çıkar. Etkilenen bacak diğerine göre soğuk,soluk ve kıllarda dökülmeler, ayak tabanında çatlaklar, tırnaklarda kalınlaşma görülür.
Bacak ağrılarının diğer önemli nedenlerinden birisi de toplardamar hastalıklarıdır. Toplardamar içerisinde tek yönlü akıma izin veren kapakçıkların kanı geri kaçırmasına bağlı iç varis (venöz yetmezlik) ve varis gelişir. Ayakta sabit durmak şikayeti artırır ve yol yürümekle azalır. Bu hastalarda sabah erken saatlerde şikayet oluşmaz, ancak gün sonuna doğru ağrı ve şişlik görülür. Ayak tabanında yanma ve bacak krampı gelişir.
Sinir sistemi kaynaklı problemler ise bel fıtığı, bel kemiklerindeki tümör, enfeksiyon, omirilik kanalında daralma neden olabilmektir. Omiriliğin geçtiği kanaldaki darlıklarda ağrı, ayakta durma veya yürümekle artarken, yatma ile gerilemektedir. Genellikle her iki bacakta ağırlaşma, yorgunluk, uyuşukluk ve ağrı şikayeti olmaktadır. Hastaların %80-90’nını erkek hastalar oluşturmaktadır. Bunlarda, mesafe ile birlikte yürüme hızı gittikçe azalır ve öne doğru eğilme başlar. Hasta ayakkabı bağlar gibi öne eğilerek dinlenir ve 2 dakika sonra yürümeye başlayabilir. Diğer problemlerde ise oturma veya istirahatte belde ve bacakta ağrı uyuşukluk, idrar tutamama gibi şikayetler gelişmektedir.
Sonuç olarak bacak ağrılarımız çeşitli nedenlere bağlı olarak,istirahatte olabilir, yol yürümekle azalabilir veya yol yürümekle belirli mesafeden sonra başlar ve gitikçe artabilir. Her hastalığın ağrı şekli değişiklik göstermektedir, fakat değişmeyen en önemli gerçek, her türlü bacak ağrısının önemli bir nedeninin bulunduğudur.
Prof.Dr.ilhan Gölbaşı